Nauczanie języków regionalnych, zwłaszcza bretońskiego, nie jest powszechnie znane. CokdeBiz powiedział nam już o bretonizmie, ale chciałem pójść jeszcze dalej i porozmawiać o moim osobistym doświadczeniu!
Bretoński to mój język ojczysty i używam go codziennie. Było to możliwe dzięki szkołom Diwan, w których prawie wszystkie lekcje odbywają się w języku bretońskim od poziomu podstawowego do pierwszego.
Szkoły Diwan: dość niedawne zjawisko
Na początek cofnijmy się trochę w czasie. Pierwsza szkoła Diwan została otwarta w 1977 roku w Lampaul-Ploudalmézeau w Finistère i liczyła wówczas pięciu uczniów. Pierwsza szkoła została otwarta w 1995 roku w Plésidy w Côtes-d'Armor, a obecnie jest ich pięć więcej: w Guissény (29), w Relecq-Kerhuon koło Brestu (29), w Quimper (29) , w Vannes (56) oraz w Saint-Herblain koło Nantes (44) - ostatni, otwarty w 2008 roku.
W 1994 roku Lycée Diwan powstał w Carhaix w 29, na terenie Kerampuilh (przyklejony do miejsca Vieilles Charrues!). W tym roku ma więc 20 lat! W 2021/2014 r. Miał prawie 300 uczniów, z których przeważająca większość to stażyści, co jest oczywiste, że licealiści pochodzą z całej Bretanii. Obecnie dostępne są trzy działy: literacki, naukowy i ekonomiczny oraz społeczny.
Podsumowując, obecnie istnieje 46 szkół, w tym jedna w Paryżu (np. Tak!), Sześć uczelni i liceum, co daje nam około 3700 uczniów (dane za rok 2021/2014). Dla Twojej informacji istnieją również szkoły z klasami dwujęzycznymi: Div Yezh dla publiczności i Dihun dla edukacji katolickiej.
Jeśli chodzi o Diwan, edukacja jest bezpłatna i świecka, chociaż szkoły są prywatne na podstawie umowy stowarzyszeniowej. Programy, które obserwujemy, są programami Edukacji Narodowej, z tą różnicą, że… są w języku bretońskim!
Edukacja zanurzeniowa
Musisz zadać sobie pytanie, jak idzie nauka w regionalnym, „nieoficjalnym” języku, który po prostu nie jest językiem środowiska uczniów i społeczeństwa. W rzeczywistości wszystko jest takie samo jak w każdej innej szkole, z wyjątkiem kilku rzeczy, które niekoniecznie zdarzają się na poziomie szkoły.
Po pierwsze, prawie wszystkie lekcje są, co za niespodzianka, w całości po bretońsku. Tak, WSZYSTKIE, oprócz oczywiście kursów językowych - ale o tym później.
Edukacja immersyjna nie oznacza, że jesteśmy w czymś zanurzeni, w tym przypadku w języku innym niż język używany przez większość naszych rodaków. Odgrywa się od przedszkola, gdzie dziecko jak gąbka miałoby możliwość znacznie prościej przyswajać różne dźwięki, które do niego docierają.
W moim przypadku jest trochę odwrotnie: urodziłem się w rodzinie bretońskiej, więc to mój język ojczysty. Więc to francuskiego, którego nauczyłem się, kiedy przybyłem do szkoły, dzięki moim małym przyjaciołom! Jednak dla większości młodych ludzi pierwszy kontakt z Bretonem ma miejsce w szkole podstawowej, kiedy zaczyna się zanurzenie. Wprowadzenie języka francuskiego odbywa się stopniowo od CE1 lub CE2, w formie dwóch godzin lekcyjnych tygodniowo.
To oczywiście oznacza posiadanie bretońskich nauczycieli. A moja mama, która jest nauczycielką w Diwan, mogę powiedzieć, że czasami ciężko jest znaleźć dokumenty edukacyjne w języku bretońskim, które byłyby nowoczesne i dostosowane ...
Dlatego często hackowanie jest w porządku: na przykład często stosowaną techniką jest tłumaczenie na bretoński tekstu znajdującego się na dokumencie w języku francuskim, tłumaczenie, które zostanie wydrukowane i wklejone na oryginalnym dokumencie, tak więc z kserokopią, której nie widziano ani nie znano j't'embrouille, tworzy ona dokument, który pitchounes wklei do swojego notatnika „yezhadur” (gramatyka) lub „matematik” (matematyka).
Teraz, oczywiście, istnieje mnóstwo podręczników drukowanych bezpośrednio w języku bretońskim, dobrze napisanych, którym nie można zazdrościć ich francuskim odpowiednikom. Podręczniki do języka bretońskiego są również używane na studiach, ale niestety nie ma ich na poziomie szkoły średniej - być może dlatego, że nie ma wystarczającego popytu…
Jeśli chodzi o kursy językowe, teraz, gdy jestem na studiach wyższych, zauważyłem wyraźną różnicę w używaniu studiowanego języka: w Diwan na lekcjach angielskiego, hiszpańskiego lub niemieckiego / nauczyciel mówi tylko w języku kursu. To samo dotyczy uczniów! Zasada zanurzenia dotyczy wszystkich studiowanych języków.
Kiedy uczniowie mają zadać pytanie, zawsze wypowiada się je w języku kursu. Ta różnica jest również odczuwalna na poziomie: zgodnie z moim doświadczeniem i doświadczeniem moich znajomych, poziom językowy ucznia z Diwan jest często wyższy niż ucznia z „tradycyjnej” szkoły. Nawet jeśli oczywiście nie trzeba tego uogólniać!
Doskonałe wyniki na egzaminach krajowych
Jeśli chodzi o dyplomy, dzieje się tak jak w innych szkołach, z tym, że musimy zweryfikować koncepcje w języku innym niż ten, który widzieliśmy na zajęciach.
Szybko mijam Brevet des colleges, ponieważ w mojej pamięci pozwolono nam zdawać testy z historii i geografii oraz matematyki w bretońskim, co znacznie ułatwiło sprawę. Jeśli chodzi o nowy test z historii sztuki, nie jestem pewien, jak to działa. Ponieważ w Diwan istnieje wewnętrzne jury, test można przeprowadzić w bretońskim? Chyba że jury mówi po francusku?
Raczej opowiem wam o wydarzeniu, które ostatnio mnie niepokoiło, nazwałem kawalerem.
Dla bac jest trochę inaczej, ponieważ w bretońskim można zdać tylko test z historii i geografii. Pozostałe przedmioty są nauczane w języku francuskim. Więc co to wszystko stanowi warunek?
- W przypadku historii geograficznej jest fajnie, ponieważ oznacza to, że możemy spokojnie powtórzyć nasze lekcje, bez konieczności tłumaczenia wszystkiego. ŚWIETNY ! Tyle tylko, że nagle trzeba trochę poćwiczyć umysłowo, żeby przeczytać annały bac, które są publikowane tylko po francusku; oznacza to zatem zbieżność między terminologią bretońską widzianą na zajęciach i francuską czytaną w uzupełnieniach.
- W przypadku innych przedmiotów, takich jak matematyka, ekonomia, nauki ścisłe itp., Język francuski przejmuje naukę mniej więcej w styczniu, aby uczniowie nie byli zbyt zagubieni.
Patrząc w ten sposób, może to być przerażające: zasypać w pół roku słownictwo, które czasami jest nieprzejrzyste, a które dotyczy osiągnięć całej szkoły?
Ale ogólnie rzecz biorąc wszystko idzie spokojnie: studenci wcale nie są hermetycznie zamknięci na frankofonię, terminy są często już znane. W przypadku przedmiotów ścisłych słowa w języku bretońskim mają często ten sam rdzeń, co ich francuskie odpowiedniki.
Zauważ, że Diwan ustawił wewnętrzne egzaminy na wzór patentu i bac, świadczące na poziomie uzyskanym w bretońskim i z ocenianych przedmiotów.
A priori wszystko działa bardzo dobrze, jak wyjaśnia nam nasza przyjaciółka Wikipedia:
W 2021 r. Le Figaro uznał liceum Diwan de Carhaix za „najlepszą szkołę średnią we Francji”, biorąc pod uwagę wyniki matury w 2021 r. (99%), ważone zdolnością placówki do wspierania i doskonalenia uczniów oraz zdolnością do utrzymania jego uczniowie między drugim a końcem.
To samo liceum w Carhaix zajmowało, według rankingu Figara, już w 2021 r. Miejsce „2. najlepszej szkoły średniej we Francji” wśród 1930 placówek. Ranking ten jest obliczany na podstawie ogólnopolskich danych edukacyjnych, z których wynika, że w 2021 r. Student II roku Lycée Diwan de Carhaix miał 93% szans na uzyskanie matury w tej samej placówce. W 2021 roku Le Parisien umieścił Lycée Diwan de Carhaix na czwartym miejscu w Akademii w Rennes i na trzydziestym szóstym we Francji.
Ale w takim razie mówienie po bretońsku nie byłoby wadą, a to dałoby nawet całkiem niezłe rezultaty? Na razie fair play, należy wiedzieć, że liczba uczniów zdających maturę w Lycée Diwan wynosi generalnie około 80 i że liczba ta rośnie z roku na rok. A więc 99% sukcesu, to znaczy, że tylko jeden student (a może dwóch) opuścił maturę.
I po ? Cóż, dążenie do uzyskania tytułu licencjata z Diwan jest dość podobne do tego, które prowadzi klasyczna studentka, chociaż według Telegramu:
absolwenci Diwan częściej wyjeżdżają na studia za granicę (12% w 2021 roku wobec 4% wśród innych studentów francuskich). Na uniwersytecie znacznie częściej niż pozostali studenci uczęszczają na wykłady z dyscyplin językowych (50% wobec 33%), zaczynając od języków (22% wobec 8%).
Dodam do tych danych, że absolwenci szkół średnich często przebywają w Bretanii na studia, a dwa miasta rywalizujące w przyjmowaniu studentów (lub organizowaniu przyjaznych bretońskim imprezom studenckim) to Brest i Rennes.
Różnica jako siła?
Studiowanie w „niestandardowej” placówce zakłada, oczywiście z mojego osobistego doświadczenia, otoczenie trochę inne niż w „tradycyjnych” szkołach.
W szkole średniej panuje naprawdę wyjątkowa atmosfera. Oczywiście nie mogę tak naprawdę porównać z lokalami „francuskimi” (jak mówimy w domu), ponieważ nigdy nie byłem w żadnym, ale według artykułów, które przeczytałem i tego, co mówią mi moi przyjaciele spoza Diwan. powiedział, wydaje się być nieco inna.
Jak powiedzieć ? Ze względu na zmniejszoną liczbę uczniów wszyscy się znają, wszyscy znają nauczycieli i wszyscy znają braci, siostry i rodziców. Jak to często bywa, oznacza to oczywiście, że wiadomości rozchodzą się szybko, a plotek jest mnóstwo.
Ale oznacza to również, że jest życzliwość i duch wspólnoty, jak mało jest w szkołach (moim skromnym zdaniem). Weźmy na przykład przypadek mega wielkiej imprezy, która odbyła się 18 października w Carhaix, z okazji 20-lecia szkoły. Było to wydarzenie, na które czekali wszyscy, bezpośrednio lub pośrednio zaangażowani w Diwan, i była to mieszanka pokoleń, jak rzadko bywa na taką skalę.
Ale dotyczy to również wszystkich wydarzeń na mniejszą skalę: na fest-noz (festiwalu bretońskim z tradycyjną muzyką taneczną) organizowanym przez szkołę Diwan ludzie znają się i rozpoznają, dopóki byli w szkoła średnia lub college w tym samym czasie. Starsze pokolenia są często łączone z młodszymi przez braci i siostry.
A jeśli chodzi o wewnętrzną atmosferę na uczelni czy w liceum, skoro wszyscy się znają, mniej ocenia się - na przykład jeśli chodzi o ubiór.
Mógłbym powiedzieć, że ogólnie umysły są trochę bardziej otwarte, a tolerancja jest bardziej obecna.
Cóż, dogadajmy się dobrze: nie mówię, że uczelnie i licea w Diwan to uroczy świat i raj. Wciąż jest to środowisko nastolatków, którzy potrafią być wobec siebie okrutni i może istnieć dokuczanie. Ale nadal uważam, że solidarność jest bardziej obecna niż gdzie indziej.
Można to wytłumaczyć innym czynnikiem: zmniejsza się liczba uczniów, co oznacza, że poza przypadkami powtarzania się lub np. Zmiany ścieżki, ci sami ludzie przebywają razem przez cały okres nauki!
Żeby jeszcze raz opowiedzieć o sobie, mam znajomych, których znam od podstawówki, do których dołączyli znajomi poznani na studiach, do których dołączyli znajomi, których poznałem w liceum. I dało to fajną, zwartą więź z przyjaciółmi, których dobrze znam i których wciąż widuję bardzo często nawet kilka lat po ukończeniu szkoły średniej.
Ograniczenia w zanurzeniu
W Diwan kluczowym elementem pedagogiki jest przejście tradycji i szacunek dla kultury bretońskiej. Odbywa się to również poprzez lekcje tańca bretońskiego w szkole podstawowej, jako fest-noz organizowany w szkole przed każdym świętem, z grupami przyjaciół, którzy grają swoją muzykę (tradycyjną lub nie). Jest to ważna kwestia, ponieważ pod koniec tygodnia lub dnia, kiedy uczniowie wracają do domu, wielu z nich przebywa w środowisku całkowicie obcym bretońskim i bliskim temu.
To jest główny problem w Diwan: waga Francji i Francuzów. Niewielu uczniów mówi po bretońsku poza szkołą.
Spędziłem 18 lat swojego życia, zwracając uwagę na to, jakiego języka używam w obecności kadry nauczycielskiej i zmieniając języki, gdy tylko pojawił się pionek lub nauczyciel. Ponieważ za kulisami uczniowie mówią między sobą po francusku, czytają po francusku, żyją w środowisku po francusku, poza zajęciami.
Daje to poziom języka często poniżej oczekiwań; jak doskonale mówisz w języku, jeśli nie ćwiczysz go regularnie w innym miejscu w szkole? Nie wspominając już o odrzuceniu języka przez młodzież, często na studiach, kiedy młodzi ludzie mają przyjaciół spoza Diwanu, a bretoński postrzegają jako język „chłopski”, a nawet jako język martwy ...
Więc tak, słownictwo i gramatyka nie zawsze są mocną stroną uczniów, po prostu dlatego, że nikt nie żyje w 100% bretońskim środowisku. Na szczęście media w Bretonie rozwijają się i oferują coraz bogatsze i nowocześniejsze treści. To samo dotyczy czytania: istnieją atrakcyjne czasopisma, a oferta literatury dziecięcej jest dość bogata.
I na koniec pozytywnym akcentem, młodzi ludzie kończący liceum często odradzają się w „świadomości kulturowej”, jeśli można to tak ująć. Po wyjściu z kontekstu, w którym prawie codziennie mówili i słyszeli bretoński, zdają sobie sprawę, jakie mają szczęście, że nauczyli się innego języka i jak szybko można o nim zapomnieć, jeśli nie jest praktykowane.
Nie wiem już nawet, jak powiedzieć czapka.
Dlatego wielu angażuje się w stowarzyszenia na rzecz obrony języka, niemała liczba studiuje bretoński na uniwersytecie jako główny lub opcjonalny, a wszyscy tu i tam wymykają zdanie, starając się zachować swój język tak bardzo, jak to możliwe.
Zwłaszcza, że się zgubiła; ten artykuł w Ouest France wyjaśnia, co następuje:
W latach 1997-2007 liczba mówców bretońskich w Dolnej Bretanii spadła o 30%. Z 246 000 do 172 000 ludzi mówimy po bretońsku. (…) Prawie 35 000 osób nadal codziennie ćwiczy bretoński. Ale jest ich o połowę mniej niż dziesięć lat temu .
Podsumowując
Mam nadzieję, że podałem dość obszerny portret Diwan i tego, jak przeżyłem tam szkołę. Moje życie oczywiście nie byłoby takie samo, gdybym tam nie był, a to świat, którego nikt nie może zapomnieć. Z pewnością kształtuje tożsamość wszystkich, którzy tam byli! Wyobrażam sobie, że spora część czytelników nawet nie podejrzewała istnienia takich szkół i oczywiście jestem otwarty na pytania w komentarzach.
Języki regionalne to prawdziwe bogactwo, które należy zachować, a jest ich wiele! Jeśli dobrze się przyjrzysz, możesz mieć w pobliżu baskijską ikastolę, oksytańską calandreta lub katalońską bressolę ...
Dalej:
- Oficjalna strona stowarzyszenia Diwan Breizh
- Facebook w języku bretońskim, po 3 latach próśb!
